DHY ataması ile atanan hekimler yeni getirilen “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu” nedeniyle arşiv araştırmasına tabi tutuluyorlar.
Birçok soru işaretini beraberinde getiren DHY atamasında arşiv araştırması hakkında tüm detayları bu içeriğin alt bölümlerinde bulabilirsiniz.
Arşiv Araştırmasının DHY Atamasındaki Geçmişi
Burada öncelikle bir noktayı açıklamak gerekiyor. Yapılan güvenlik soruşturması sadece yeni atanacak hekimlere değil devlet kadrolarında çalışacak tüm kişilere yapılıyordu/yapılıyor. Yazımızda sadece DHY sürecindeki kısmını öğrenmeye çalışacağız.
- 2019 yılının kasım ayından önceki atamalarda (2016 Temmuz – 2019 Kasım arasındaki atamalarda) DHY ataması ile atanacak hekimler güvenlik soruşturmasından geçiriliyordu.
- Daha önce güvenlik soruşturması varken bazı hekimlerin soruşturmaları aylarca sürebiliyordu, 1 yıl dahi süren soruşturmalar olabiliyordu. Bazı hekimlerin atamaları iptal ediliyordu.
- Anayasa Mahkemesi güvenlik soruşturması yapılmasını 2019 yılının kasım ayında iptal etti.
- İptal edilen yasa farklı bir şekilde 2021 yılının nisan ayında yasalaştı.
- 2019 yılının kasım ayıyla 2021 yılının nisan ayı arasındaki atamalarda (90 – 97.DHY) güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması yapılmadı.
2021 yılının nisan ayında 7315 sayılı kanun ile güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yeniden yasalaştı. Hem DHY atamasında hem de TUS yerleştirmelerinde uygulanmaya başlandı.
Arşiv Araştırması mı Güvenlik Soruşturması mı?
Daha önceki yıllarda herkese güvenlik soruşturması uygulanırken 2021 nisandan sonra bazı meslek gruplarına arşiv araştırması bazılarına da güvenlik soruşturması uygulanmaktadır.
Kimlere hangi araştırmanın yapılacağı 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu‘nda açıkça belirtilmiştir. Buna göre:
Arşiv araştırması:
Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılır. (Madde 3.1)
Güvenlik Soruşturması:
Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları hâlinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler, üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılır. (Madde 3.2)
İlgili kanun maddelerinden yola çıkarak:
- Doktorlara arşiv araştırması yapılıyor.
- Sadece bazı meslek gruplarına güvenlik soruşturması yapılacak, hekimler bu meslek grupları arasında yer almıyor.
- Arşiv araştırması sadece ilk defa veya yeniden atanma durumlarında yapılmaktadır.
- Naklen atama durumlarında arşiv araştırması yapılmamaktadır.
Arşiv Araştırmasında Nelere Bakılıyor?
Güvenlik soruşturması daha stratejik görevdeki personellere uygulanırken arşiv araştırması pek çok diğer meslek grubuna uygulanmaktadır.
Uygulanacak arşiv araştırmasında nelere bakılacağı 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nun 4. maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Arşiv araştırmasında şu durumlara bakılmaktadır:
- Kişinin adli sicil kaydının,
- Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığının,
- Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,
- Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,
- Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının, mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir.
Arşiv araştırmasında EGM tarafından yukarıdaki durumlar gözden geçirilmekte ve elden edilen tüm sonuçlar bakanlığa iletilmektedir.
DHY Ataması ve Arşiv Araştırması
DHY atamasına giren hekimler ya ilk defa ya da yeniden atanan hekimlerden oluşmaktadır. Bu nedenle DHY atamasına giren tüm hekimler arşiv araştırmasına tabii tutulmaktadır.
DHY atamasında arşiv araştırması ile ilgili bazı detaylar şunlardır:
Arşiv Ataması Nerede Yapılıyor?
Arşiv Ataması Nerede ve Nasıl Değerlendirilir?
Tebligatta İsminiz Yoksa Ne Olacak?
Arşiv araştırmasının süresi değişkenlik gösterebilir. Bazı kişilerin bilgileri hızlıca EGM’den bakanlığa gelirken bazılarının işlemleri uzun sürebilir.
Arşiv Araştırması Sonrası Tebligat Yayınlanma Süresi
Arşiv araştırmasının olmadığı 1.5 yıllık dönemde tebligatlar 4-14 gün gibi sürelerde yayınlandı. (Daha uzun sürede geldiği atamalar da oldu.) Arşiv araştırmasının gelmesi ile beraber ilk tebligatın gelme süresi direkt olarak uzadı.
Şimdilik değerlendirme yapmak için elimizde iki DHY örneği var. Bunlar nisan (98.DHY) ve haziran (99.DHY) atamaları.
- 98.DHY’nin ilk tebligat listesi kuradan 27 gün sonra yayınlandı.
- 99.DHY’nin ilk tebligat listesi kuradan 14 gün sonra yayınlandı.
Mart 2021 TUS’u sonrasında açıktan atanan hekimlere de arşiv araştırması yapıldı. Önceki dönemlerle karşılaştırıldığında açıktan atanan hekimler 1-2 ay kadar geç başlamış oldular asistanlıklarına.
İlerleyen atama dönemlerinde arşiv araştırmasının etkisiyle DHY tebligatının süresinin nasıl olacağını şimdiden kestirmek zor. Atamadan atamaya değişiklikler olacaktır.